Τι ήταν το ξεχέρσωμα/βαλάρισμα;

 


    Το βαλάρισμα ήταν βαθύ σκάψιμο 60-80 εκατ. Γινόταν, κατ΄ αρχήν απαραίτητα, όταν πρωτοφτιαχνόταν το χωράφι και στη συνέχεια πολύ αραιά, ανάλογα με την όρεξη και το μεράκι του νοικοκύρη.

 

Εργαλεία Ημιβραχώδων Εκσκαφών

Ποια εργαλεία χρησιμοποιούσε ο παλιός γεωργός κατά το ξεχέρσωμα.

    Ο άνθρωπος ξεχώρισε από τα ζώα όταν άρχισε να φτιάχνει και να χρησιμοποιεί εργαλεία. Έγινε γεωργός χρησιμοποιώντας εργαλεία για την εκχέρσωση και τον εκβραχισμό του εδάφους. Όπου υπήρχαν βράχοι και χώμα ξερίζωνε και απομάκρυνε τις πέτρες και έμενε το χώμα. Όπου όμως υπήρχε καθαρός βράχος και χρειαζόταν οπωσδήποτε χωράφι-κήπο τότε κουβαλούσε το χώμα από αλλού.

α. Λοστός. Ήταν χρήσιμος για το σχίσιμο των βράχων και για το ξερίζωμα των ογκόλιθων. Επίσης, με αυτόν άνοιγαν τρύπες στο έδαφος για να μπήξουνε παλούκια, φούρκες κ.λ.π. Γενικά ήταν ένα εργαλείο που δεν έλειπε από κανένα σπίτι.

β. Γοζίλα.Πρόκειται για έναν ξύλινο λοστό. Μαζί με τον σιδερένιο, χρησιμοποιούταν σαν μοχλός για την μετακίνηση των εκβραχισμένων ογκόλιθων. Κυκλώπεια τείχη θυμίζουν κάποιοι τοίχοι αντιστήριξης (σφεντόνες, δέματα ή πεζούλια) των χωραφιών, φτιαγμένοι με τέτοιους ογκόλιθους.

γ. Βαριά.Ήταν η μεγάλη βαριά (ή πολύ βαριά), κατάλληλη για το σπάσιμο μεγάλων λίθων και για χεροδύναμους άντρες.

δ. Βαριοπούλα.Ήταν μεσαίου μεγέθους βαριά.

ε. Μακάπι. Ήταν ένα μικρό λοσταράκι, με πλακέ και κοφτερή άκρη, με το οποίο άνοιγαν τρύπες στις πολύ μεγάλες πέτρες, προκειμένου να τους βάλουν φουρνέλο. Για εκρηκτική ύλη χρησιμοποιούσαν συνήθως μαύρη μπαρούτι.

στ. Ματζακούπι.Έμοιαζε με μεγάλο ματρακά. Ήταν η πιο μικρή βαριά, η οποία δουλευόταν με το ένα χέρι και πήγαινε συνήθως ζευγάρι με το μακάπι.

                                      

Εργαλεία Χωματουργικών Εκσκαφών

Ποια εργαλεία χρησιμοποιούσαν για τισ χωματουργικές εκσκαφές.

 

    Εντελώς καθαρό και μαλακό χώμα στα βουνά είναι πράγμα σπάνιο, αυτό με τις μπόρες ταξιδεύει για τους κάμπους μέσα στα θολά νερά των ποταμών. Εκείνο που μένει είναι σκληρό χώμα ανακατωμένο με τις πέτρες.

α. Κασμάς. Πρόκειται για το επαχθέστερο και… απεχθέστερο γεωργικό, και όχι μόνο, εργαλείο. Ήταν από την μια μεριά μυτερός, για να διεισδύει σε πετρώδη και ακαλλιέργητα εδάφη και από την άλλη στενός και κοφτερός για σκάψιμο.

β. Φτυάρι.Το σιδερένιο φτυάρι των χωματουργικών και των οικοδομικών εργασιών είναι ο αντιπροσωπευτικότερος τύπος φτυαριού. Εκτός από αυτό υπήρχε το πατόφτυαρο (για σκάψιμο), το ξυλόφτυαρο (για το αλώνισμα) και το φουρνόφτυαρο (για τον φούρνο).

γ. Σκεπαρνιά. Ήταν κατάλληλη για ξεριζώματα. Ότι δεν έκοβε η σκεπαρνιά τα έκοβε το τσεκούρι.